Feministaldia XIX eta Inmersiones XVIIk bat egin dute 2024an, "agur eta ciao" esateko. Hauxe sei egunez luzatu den jaialdiaren laburpen bideoa. Donostiako hainbat gunetan (Le Bukowski, Kontadores, Tabakalera, Garrasi Taberna, Dabadaba) eta Gasteizko Zas Espazioan elkartu gara, gonbidatu eta egitarau zoragarrien bueltan.

Bideo muntaketa: Ainhoa Olaso
Grabaketa: Xerra estudioa

Hemen klik eginez gero youtubeko kanalean dituzue ikusgai eta entzungai.

ARGAZKI GALERIA  | ABENDUAK 14, LARUNBATA

*Argazkilaria: Maider Jimenez

Inmersiones artista berrien biltzarra, era honetako bakarra Euskal Herrian, XVII. aldiz egingo da, abenduaren 14an, larunbata. Topaketa honen helburu nagusia artistei eta haien proposamenei ikusgarritasuna ematea da, baita ezagutza trukatzea ere.

Inmersionesen XVII. edizioa Feministaldiaren XIX. edizioarekin senidetuko da, honako lelo honen pean: “agur eta ciao”. Hala, bi egitasmoen programetan, kaixo eta adio esatearekin lotutako guztia landuko da, izan ere, euskarazko agur hitzak eta italierazko ciaok bietarako balio dute, jasotzeko eta adio esateko

Premisa horretatik abiatuta, Inmersionesen aurtengo edizioak bidea emango die topatzearen ideiari, agurtzeko protokoloei, loturei, bai eta ideia horien inguruan mugitzen den guztiari ere.

Feministaldia kultura feministako jaialdi bat da; 2005ean jaio zen, Donostian. Beren planteamenduan, sinetsita daude arte garaikideari eta kulturari begirada transfeministatik heltzeak balio dezakeela kultur politikak eta mundua antolatzen duen menderakuntza- eta desberdinkeria-sistema zulatzeko.

BILTZARRA

Larunbat osoan, hitzaldiak eta ekintzak egingo dira, eta konbinatuko dira Euskal Herriko artistengandik jaso eta hautatutako proposamenak eta edizio honetarako berariaz gonbidatutako artistenak.

Jarduera guztiak eta biltzarreko hitzaldiak Gasteizko San Anton plazako ZAS gunean egingo dira. Sarrera librea da.

Kongresua egiten den bitartean, ZAS guneak erakusketa bat hartuko du bi jaialdietako kartel historikoekin, bai eta Yun Ping Lik hainbat ikastetxetan egindako tailerrarekin ere, EDUCACCIONES jardueraren barruan.
 

Honakoak dira aurtengo programa osatzeko aukeratu direnak:

– Bru Noara

– Concha García + Yese Astarloa

– Guagua Rekia

– Jon Garrido + Ander Santxez

– Karlos M. Bordoy

– Lorena García + Nelly Ramos

– Sueños de viernes, Harrotu ileak

– Luz Broto

– Inés Plasencia

– Danele Sarriugarte & Miren Narbaiza

– Las Nenas

– Mirari Echávarri

– Hannah Frances Whelan, té-ecuentro, colectivo Topa

– Iñurri elkartea

2008an Gasteizen jaio zen Inmersiones jaialdia eta aurten, 2024an, Feministaldiarekin ahizpatu da. Elkarlan honetatik jaio da agur eta ciao, Donostian hasi eta Gasteizen bukatuko den jaialdia.

Laura Muelas eta Leire San Martin, Feministaldiako koordinatzaileak eta Crustina Arrazola, Inmersioneseko koordinatzailea elkarrizketatu dituzteerreportaje interesgarri honetan. 

Azaroak 20, asteazkena_ LE BUKOWSKI

Azaroak 27, asteazkena_ KONTADORES

Azaroak 28, osteguna_ KONTADORES

Azaroak 29, ostirala_ TABAKALERA

Azaroak 30, larunbata_ TABAKALERA eta DABADABA

Hitzaldiak, esku hartze eszenikoak, mahai inguruak, jolasak eta performanceak. Denetik egon da, bi egunez, Kontadoreseko hainbat espaziotan.

Jolaserako tartea eskaini dute BOllo-Oka topaketek eta introspekziorako gune goxoa Mefssteko lagunek. Palestinan erresistentzia queer eta dekolonialari buruzko hitzaldia benetan interesgarria izan da, baita Marokon antolatzen ari den queer mugimenduaren gaineko solasaldia ere. Azkenik, Maite Aizpuruaren interbentzio eszenikoarekin laguntasunaren inguruan hausnartzeko aukera izan dugu eta Hernaniko Kultur Arteko Plaza Feministaren berri ere eman digute. Besteren artean, Irutxuloko hitzan, Argia astekarian eta Kultur Sharean eman dute aipaturikoen berri.

Besteren artean, Irutxuloko hitzan, Argia astekarian eta Kultur Sharean eman dute aipaturikoen berri.

Kontadoresen egondako bi egunetako argazkiak hemen ikus ditzakezue:

Azaroak 27, asteazkeneko argazki galeria.

Azaroak 28, osteguneko argazki galeria

Dalia Rosetti, Vito Gil-Delgado eta pomada bandako kideak eszenatoki gainean. Azpian harrera bero-beroa egiten, publikorik hoberena.

Datorren astean zuen zain egongo gara berriro: asteazkenean, azaroak 27, Kontadoren Zentroan. 

ARGAZKIAK

LABURPEN BIDEOA

BIDEOA: Azaroak 28

Greba bat matxinada bat da mahai-ingurua (EU+ES)
Lore Lujanbio, Trabajadoras No Domesticadas, Elene Lopetegi, Tania Siriany

BIDEOA: Azaroak 29

Bellezaviolencia hitzaldia (ES)

Marta Echaves, Kha Villanueva 

Aurkezpena: Mirari Echavarri

BIDEOA: Abenduak 1
22:00 - 1:30:00 Hitzaldia (ES): Femenino Duro Maravilla | María Salgado 

1:31:00 - 2:22:00 Hitzaldia (EU): Aizkoren anatomiaz eta hizkuntza ideologiez | Miren Artetxe Sarasola

2:23:00 - 2:46:00 Errezitaldia (ES+GA): Ghuou Ghuou | Luz Pichel 

2:47:00 - 3:16:00 Errezitaldia (EU): Ni ez naiz ausarta | Mari Luz Esteban

3:16:00 - 3:32:00 Mahai-ingurua (EU + GA) | María Salgado, Miren Artetxe Sarasola, Luz Pichel, Mari Luz Esteban

BIDEOA: Aenduak 2

00:20 - 14:00 Miren Jone Lizarzaburu + Idoia Zabaleta aurkezle, ongi-etorria

14:10 - 34:00 Sexu langileei eginiko biolentzia instituzional, sozial eta arrazagatikoak | Linda Porn (ES)

34:05 - 51:40 Saiheska dagoen gorputza | Aimar Arriola (EU)

51:45 - 1:14:00 Cangrejo Pro-ren manifestua: emakume-gazte-txinatarrak Espainian | Cangrejo Pro (ES)

1:14:00 - 1:29:00 Hemen gaude eta ez gara ezkutatzen | Julen Zabala (EU)

1:29:00 - 1:47:00 Ñoñosti transfeminismotik irauli nahian | Ana Txurruka (Txurrus) (EU)

1:47:00 - 2:05:00 Emozioen boterea dantza erakustaldia | Afrodelicious

2:05:00 - 2:16:00 Posta-hiriko lerroarteak | Fatima Fernández (EU)

2:16:00 - 2:27:00 Donostiako Infernua | Maider Arregi (EU)

2:27:00 - 2:50:00 La Kher de la Mary | AMUGE: euskal emakume ijitoen elkartea (ES)

2:50:00 - 3:14:00 Ama gerriya-k | Maite Garbayo-Maeztu (ES)

3:14:00 - 3:33:10 Ukabila eta plazak: gorputz-irudiak, matxinadak eta masak | Pablo Martínez (ES)

3:33:10 - 3:50:00 Hitzen mundua keinuekin desegitea | Sonia Fernández Pan (ES)

Jaialdian zehar Laida Zapre argazkilariak ateratako ARGAZKIAK

ASTELEHENA, azaroak 27

ASTEARTEA, azaroak 28

ASTEAZKENA, azaroak 29

OSTIRALA, abenduak 1

LARUNBATA, abenduak 2

Bat, bi, bat, bi. Besoak arma bat aldean daraman soldaduaren gisara jarriz, zangoen erritmoa baretu, aldakak pixka bat kulunkatu eta flowa sartzen da soldadua bat-batean dantzari bihurtzeko. Rifle Walk izeneko dantza pausuak jarraitzen du deskribatutako konpasa. Arintasuna darion keinu hutsala dirudien horrek, bere xumean, gerraren gogortasuna desartikulatzen, deskontestualizatzen, gerraren zentzugabea azaleratzen du, instant batez bada ere. Hau da Feministaldiaren XVIII. edizioko gerri oihua, ustekabean dator gerrilla, Rifle Walk bezala. Eta agertzen den modu berean desagertzen da, etsaia atezuan utziz, lehen garrantzitsua izan zitekeen arren orain garrantziarik ez duen zerbait goaitatzen. Joan-etorrian dabilen haizea da, luma bat da. Modu arraroan, mamu baten antzera mugitzen da arreta –eta ekintza- begiratzen ez dugun lekura eramanez. Erasotzeko zorian balego bezala, baina ez du egingo, ibiltzeke, eraikitzeke dagoen bide batean utziko gaitu. Despistatu egiten gaitu. Ez da ez erregularra ez lineala. Oker idatziriko gerriya, diziplinarik gabea, desordenetan desordenarik handiena dakarrena. Desirak gidatzen du eta bigarren txakran dago; emozioarenean eta plazerarenean. Irudimenaren gerriya, ez dio uko egiten pozari, ezinezko gorputz-posizioak posible egiteari: zurruntasunetik astinaldira eta astinalditik borrokara, dena irauli, dena dantzan jartzeko moduko dardara eragin dezakeen erritmoa bilatuz.

Bat, bi, bat, bi. Bihotz oro erloju bonba bat da Hiri gerrillaren dantzan. Gerri oihu bat dator, gara: gerriya.

• Deskargatu programazioa hemen

Dancehall eta komunikazio anti-arrazista ikastaroak, zaintza kontzeptua alderdi anitzetatik begiratzeko mahai-ingurua, Bellezaviolencia hitzaldia Kha Vilanueva eta Marta Echavesekin, Ane Berganzaren performancea, eta koktelak. Grekas kokteleria ilara luzeak sortzen.

Askorako eman du Kontadoreseko egonaldiak, zoragarri portatu dira gurekin bertako langileak (eskerrik asko Arantza, Paula eta Imanol!) eta, greba tarteko, Tabakalerara eraman ditugu, ostiralez, Greba Feminista Orokorraren subidoiarekin, gure gerriya, gure urdinak, hitzaldiak, errezitalak, rifle walka, eta gelditzen diren kamiseta apurrak...

Argian Gerriyaren lehen pausuak jaso ditu Leire Artola Arinek. Hemen duzue irakurgai.

Kontadores gazte zentroan eman zaio hasiera, astelehenez, Gerriya lelopean dantza eta iraultza aldarrikatuko dituen Feministaldiaren edizio honi. Hiru egunez Kontadoresen egongo da: Asteartean Lore Lujanbio, Etxekotu gabeko emakume langileak, Elene Lopetegi eta Tania Sirianyk zaintza kontzeptuaren eta zaintza eskubide kolektiboaren inguruko eztabaida planteatuko dute, azaroaren 30eko Greba Feminista Orokorraren atarian, “Greba bat matxinada bat da” izenburupean. 

Asteazkenean, berriz, performancea, konferentzia eta koktelak izango ditugu.

Ostiral eta larunbatean Tanbakaleran jarraituko du Feministaldiak, larunbat iluntzean Dabadaban ospatuko den festarekin amaitzeko. (Festara sartu ahal izateko beharrezkoa da izena ematea)

Beste urte batez, dantzan ditugu barruak, azken egunetan gertatu dena asimilatzeko bidean. XVII. Feministaldia amaitu zenetik 3 egun eskas pasa diren arren, azalberritzen den narrasti baten moduan, hasi gara orain arteko azala askatzen, mugimenduan besterik ez garelako, begirada hurrengo urteko jaialdian jarrita dagoeneko. Herrestan pentsatu genuen aurtengoa, bertikalitatetik horizontalerako dantza horretan aritu gara, eta herrestan ibili gara egun hauetan ere, lurretik, gorputzen arteko marruskaduren bila, narrasean... Eta horrela, igurtzi, herresta eta azalberritzeen bitartez, guk ere gure arrastoa utzi dugu, bidea egiten jarraitzeko.

Eskerrik bero, likatsu eta bihotzonekoenak eman nahi dizkizuegu honen parte izan zareten guztiei: gonbidatu, lagun, kolaboratzaile, maitale, langile, ikusle, entzule... denei. Omenaldi moduan, Laida Zapre zoragarriak egindako erretratuak uzten ditugu hemen. Falta direnei, mila barkamen, arazo teknikorik gabeko jaialdi bat egitea ezinezkoa da...

Hurrengo urtera arte, osasuna, gozamena eta transfeminismoa opa dizuegu!

Feministaldiko lan-taldea.

Erretratu bilduma

AZAROAK 30, ASTEAZKENA

ABENDUAK 1, OSTEGUNA

ABENDUAK 2, OSTIRALA

AZAROAK 30, asteazkena: 'Lurraren mezua', Eulalia Valldosera

ABENDUAK 2, ostirala: 'Arauetan ezin kabitu! Identitatearen inguruko hausnarketak militantzia loditik'

ABENDUAK 3, larunbata (goizean): 'Gran Sol-etik Petare-ra. Gure arrastoak'

ABENDUAK 3, larunbata (arratsaldean): 'Bidearen alabak'

Aurten, berritasun moduan, Alazne Zubizarreta, Fabiola Espiga eta Ahuntzaren Eztula tatuatzaileak izango ditugu larunbata arratsaldean eta Feministaldiko amaierako festan.

Tatuajeren bat egin nahi duenak, tatuatzaile bakoitzarekin aurrez adostu beharko ditu tatuajea eta baldintzak, bakoitzaren Instagrameko profilera mezu pribatu bat idatziz. Sare sozialean aurkituko dituzue tatuatzaile bakoitzaren informazioa eta diseinuak.

Profilak:

• Fabiola Espiga: @es_raw_
• Alazne Zubizarreta: @ala.z.ne
• Ahuntzaren Eztula: @ahuntzaren_eztula

Hamazazpigarren aldiz, kultura feministari lotutako ahots, sorkuntza eta diskurtsoen elkargune izango da Feministaldia. Azken urteetako bideari jarraituz, Tabakalera izango du etxe kultura feminista jaialdiak, azaroaren 30etik abenduaren 3ra. XVII. aldi honetan Ahoa narras leloak harilkatuko ditu antolatutako askotariko jarduerak.

Gaur aurkeztu dituzte aurtengo jaialdiaren nondik norakoak, eta aurkezpenean izan dira: Leire San Martin eta Laura Muelas, Feministaldiako koordinatzaileak; Clara Montero, Tabakalerako Kultura zuzendaria; Nerea Isasi, Gipuzkoako Foru Aldundiko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Zuzendaria eta Juana Aranguren, Plazandreok plataformako kidea.

Aldaketa urtea da Feministaldiarentzat, izan ere, jaialdiaren hazia ezarri zuen kolektiboa, Plazandreok plataforma politikoak, antolakuntzaren ardura utziko du. Leire San Martinek eta Laura Muelasek adierazitakoaren arabera, eskertzekoa da Plazandreok-ek utzitako arrastoa; halaber, gogotsu agertu dira bidea egiten jarraitzeko, eta jaialdiaren ibilbidea egiteko modu eta esparru berrietara norabidetzeko. Hain zuzen, jaialdia pentsatu eta programatzeko prozesua, oso bestelakoa izan da aurten: “ariketa kolektibo bat”. Lehenbiziko aldiz, Azala espazioaren Mikorrizak programaren barruan, lagun eta pentsalari feministekin jaialdiari elkarrekin forma ematen hasteko topaketak egin zituzten Arabako espazioan. Feministaldiaren lan taldeaz gainera, Mijo Lizarzaburu, Paloma Chen, Mirari Echavarri eta Idoia Zabaleta izan ziren topaketan.

Hortaz, aldaketak aldaketa, Feministaldiak kultura feministaren erreferente izaten jarraitu nahi du.

“Feministaldia, Plazandreok-ek antolatutako Kultura Feministaren Jaialdia, duela 16 urtetik hona, funtsezko erreferentzia bihurtu da feminismoaren barruan, eta halako entitatea lortu du, non esklusiboki horretan arituko den elkarte bat behar duela”, adierazi du Juana Arangurenek.

Nerea Isasi ere izan da agerraldian, Feministaldiari bere babesa adierazteko. Horrela, kultura feminista sustatzen duten egitasmoen garrantzia aipatu du.

Ahoa narras

Ahoa narras leloa oinarri hartuta, feminismoetan pil-pilean dauden gaietan erreparatuko du jaialdiak, baina baita orain egindako bideetan ere, bertikaltasuna alde batera utziz, eta gorputza lurrerantz eramanez. Horrela, “norabide berri horretan ahoa -normalean gorputzaren goialdean edukitzen duguna- lurrera eramango dugu; herrestan dabiltzanen eta ibili direnei tartea egin nahi diegu, azala bidean eraldatzen dutenei”. Aurtengo jaialdirako sortutako testuan jaso bezala, “arrastaka doazenek, kanporatuek, zikinek, urdangek uzten duten arrastoa” ikusarazi nahi dute. Era berean, narrasean dabiltzan horien “potentzia eraldatzailea” ere goraipatuko dute: “Erori eta arrastatu egiten gara, zikindu, detrituekin nahastu eta jolasten gara, materiekin esperimentatu egiten dugu horiek sakonera eramateko, misteriotsua denera, desiragarria denera, irudimenez lepo dagoenera, potentzia eraldatzailez gainezka dagoen horretara eramateko”. Halaber, Ahuntzaren Eztula diseinatzaile eta tatuatzailea izan da irudi grafikoaren egilea, eta aurtengo ideiaren esentzia ezin hobeto jaso du.

Aurten ere, askotariko jarduerak biltzen dituen egitaraua prestatu dute antolatzaileek, eta arteko diziplinek leku garrantzitsua izango dute: hitzaldiak, performanceak, mahai-inguruak, ibilaldiak, sung poetry emanaldiak, eta abar. Orotara, 25 artista, aktibista eta pentsalaritik gora izango dira Feministaldian, eta bakoitzak bere diziplinan mugitzen ari den horretan jarriko du fokua: Eulalia Valldosera, artista eta aktibista mistikoa; Isabel de Naverán, dantza eta performance-an ikerlaria; Paloma Chen kazetaria, poeta eta idazlea, eta Yan Juang aktorea, sortzailea eta poeta; Itziar Reguero eta Mijo Lizarzaburu militante transfeministak; Namorada kolektiboa; Eneka Fernandez liburu-egilea eta editorea, eta Leire Ibarguren, Emagin elkarteko kidea; Personaje, personaje eta Somadamantina, Elena Aitzkoa eta Eddi Circa artistak, besteak beste.

Sarrera librea izango da jarduera guztietarako, edukiera bete arte. Era berean, jarduera gehienak streaming bidez jarraitzeko aukera izango dute hara joan ezin dutenek, eta informazio guztia tabakalera.eus eta feministaldia.eus webguneetan egongo da kontsultagarri.

Tabakalerarekin elkarlana

Zortzigarren urtez hartuko du Tabakalerak Feministaldia. Clara Montero, Tabakalerako kultur zuzendariak azpimarratu duenez, Tabakalerarentzat poz handia da artea eta politika garaikidea ikuspegi feministatik lantzen dituen jaialdia hartzea, beste behin. “Arauak zalantzan jarri eta istorio berriak kontatzen dituzten sortzaile eta ekintzaileen topaleku bilakatu da Feministaldia, eta bertan lantzen diren zenbait ildo kultura garaikidearen nazioarteko zentro honen ardatz eta kezka ere badira”, azaldu du.

Horren adibide argiak dira, esaterako, Tabakalerako Hezkuntza arlotik pedagogia feministen inguruan 2017 urtean abiatutako programa, hezitzaileei zuzendutako prestakuntza-tresna transferigarriak sortzea eta eztabaida kolektiboa egiteko esparru komuna eratzea helburu dituen lan-ildoa; edo eta ikus-entzunezko programazioaren barruan ezinbestekoa bihurtu den Hasieratik. Zinema feministaren historiak, emakume zinemagileen obrari errepasoa egiten dion zine-zikloa. Horren erakusle da, esaterako, Feministaldiaren eta Tabakaleran arteko elkarlanean antolatu duten zine emanaldia; abenduaren 1ean izango da, Zineko 1 aretoan.

Azaroaren 30etik abenduaren 3ra egingo da hamazazpigarren Feministaldia, Tabakaleran. Plazandreok plataforma politikoak abiatu zuen jaialdi kultural feminista hau, baina, aurten, koordinazioan aldaketa bat izan denez, programa zabaldu eta jende gehiagorekin batera antolatzea erabaki dute Leire San Martin eta Laura Muelas koordinatzaileek.

Zein asmorekin sortu zen Feministaldia?

Leire San Martin (L.S.M.): Berez, Laura eta biok ez ginen Feministaldiaren sorreran egon. Jaialdiaren hamazazpigarren urtea da hau: nire bederatzigarren urtea koordinazioan, eta Lauraren hirugarrena. Jende asko pasa da koordinaziotik. Berez, jatorrian, Plazandreok plataforma politikotik abiatu zen, eta hiru pertsonak zuzendu zuten bere garaian: Ainhoa Guemesek, Maider Zilbetik eta Irene Ormazabalek. Duela hamazazpi urte, egoera ez zen gaur egungo bera, eta emakume artisten eta kulturgileen lanari ikusgarritasuna eman nahi zioten. Horrez gain, Donostian espazio feminista bat eraikitzea ere bazen helburua. Horrela sortu zuten Feministaldia Artelekun, gaur egungoa baino formatu txikiago batean.

ELKARRIZKETA OSOA

Arrastoak lehen izan zena identifikatzen uzten digu batzuetan. Hor zegoena jada ez da agertzen, ez dago irakurgarritasunik ikusten ez den hori gabe, gauza bera gabe. Baina hor egon zen. Gure amonak, gure xamanak, gure auzokoak, feminismoaren behi sakratu eta profanoak, gure lagunak, gure marika ospetsuak, bollerak, gerrillari trabestiak, puta iraultzaileak, gure ahizpak. Gaur egun arakatzen, eta orainera, egitera, ekartzen dugunaren genealogia eta artxibo dira.

Hondar identifikagarriak dira: azala, izerdia, odola, jarioa, gauza zehatzak, ukitzen direnak. Eta ukitzen ez diren gauzak ere bai, hala nola desira, nekea, estasia, maitasuna. Subjektu tentea erori egiten da desiratzeko, zaintzeko, begiratzeko. Beste gorputz batera hurbiltzeak makurtzea eta bertikala den hori abandonatzea dakarrelako. Beherantz joaten uzten diogu geure buruari, gorputz propioa ahuspeztuz, beste posizio batetik begiratu eta izateko: lurraren arrasean dagoen posizio bat. Heriotza ezagutzeko ahultasunean, inauterian, porrotean eta dagoeneko zuzena ez den zerbait izatearen plazerean topo egiten dugu.

Elkartu, ohaidetu eta elkarri itsasten gatzaizkio birrindutako lurrean dolua partekatzeko. Gorputz zarratatuak, bere amaieratik gero eta hurbilago dagoen mundu batean existitzen uzten ez zaienak; ordea, imajinatzen dute izan daitekeen bat. Prekarioki herrestatzen gara, larruazalak azalberritzeko: larru horiek indartsuagoak, plastikoagoak, sutsuagoak diren purpurinaz betetako larruek ordezkatzen dituzte.

Gure arrastoak lerde itsaskor bat uzten duelako zoruan, lurrean, kuleroetan. Akidurak, kolpeek, minak egindako markak dira, baina baita erresistentziak, borrokak, pozak eta dantzak egindakoak ere. Arrastaka doazenek, kanporatuek, zikinek, urdangek uzten duten arrastoa. Erori eta arrastatu egiten gara, zikindu, detrituekin nahastu eta jolasten gara, materiekin esperimentatu egiten dugu horiek sakonera eramateko, misteriotsua denera, desiragarria denera, irudimenez lepo dagoenera, potentzia eraldatzailez gainezka dagoen horretara eramateko.